PITO L TE BAT MWEN !

De tanzantan nou tande yon moun di : « Pito l te bat mwen ». Men, pi souvan, se nan bouch yon fanm, fraz sa a sòti. E lè konsa, se de patnè l tou li konn ap pale. Premye reflèks yon feminis tankou m, depi nan pwent cheve m rive nan tèt zòtèy mwen,  mete sou sa ki pa janm fè konesans ak kou sou po m, m ta dwe kondane ni fraz la, ni moun ki di l la.  An menm tan, mwen pa renmen jije pwochen m, vwa pou m ta kondane yo. Mwen gen tandans plis analize yon sitiyasyon pou m konprann rezon ki fè yon moun aji de tèl ou tèl manyè. Kidonk,  m toujou pran yon ti rekil pou m gade pi lwen ke sa m wè oubyen koute plis ke sa m tande a. Konsa, nan ka sa a yo, m fini pa reyalize ke fraz sa a kache souvan yon gwo soufrans, yon gwo soufrans moral. Fanm sa a  ki pwononse fraz sa a konn viktim de gwo vyolans psikolojik. Premye reyaksyon nou ta ka genyen fas a li, se konsidere l kòm yon moun  ki pa konn valè tèt li.  An reyalite, se pa ke l manke estim pou tèt li, men se de preferans doulè l santi nan zantray li a ki tèlman fò, li ta pito se yon kou nèg la te ba li paske li t a soulaje pi vit. 

Nou konprann byen ke yo akòde tout enpòtans a vyolans fizik paske li ka debouche sou lanmò. Men, sa pa dwe fè  nou neglije efè negatif lòt fòm vyolans yo. Espesyalman, vyolans vèbal ki gen rapò ak la pawòl ka gen gwo konsekans sou sante fizik yon moun. Li ka mennen depresyon ki li menm ka rive fè moun nan touye tèt li. Eske n konnen lè yo di yon moun gen kè brize, se pa yon fenomèn ki konsène inikman santiman ? Rechèch medikal pwouve ke li atenn kè la chè a tou. Moun nan vin twouve l malad nan kè l tout bon. 

Laplipa di tan, yon fanm di li ta pito nèg la bat li se lè mesye a di l yon pawòl ki fè l anpil lapenn. Se konn yon pawòl ki file pase kouto, ki filange nanm ni, ki tyaktyak kè l, ki rache diyite l an ti moso. Se yon pawòl ki ponpe dlo nan je l depi l sonje l. Sa k pi tris nan sitiyasyon sa a, pèsonn pa wè soufrans li. Li ap andire l an silans paske pèsonn pat tande loray sa a ki te depatcha andedan l lan. Li pa gen mak pa deyò. Pi mal la, li pa ka pataje l non plis paske pawòl sa a konn fè l santi l degrade, li sispann moun. Li konn wont repete l.  Konsa, fanm sa a pa mouri nan kò, men li konn mouri nan emosyon. Li konn pèdi konfyans nan tèt li ak tout kapasite renmen. L ap viv san viv.

Gen gason ki pa konnen pouvwa yon mo ka genyen sou yon fanm. Li ka kraze  relasyon l avè w, disparèt tout santiman l yo pou ou . Kote l ka fè fanm nan santi l se fanm  ki gen plis chans sou latè konsa tou li kapab aneyanti l. 

Jodia, nan okazyon jounen mondyal kont vyolans sou fanm yo, mwen gen yon panse pou tout fanm k ap sibi vyolans anba patnè yo. Men, mwen panse espesyalman a fanm k ap mouri ti kal pa ti kal chak jou nan kè yo, ki santi yo sèl nan chagren yo. N ap di yo, yo pa pou kont yo. Nou avèk yo. Nou pataje tristès yo. Pa kite yon pawòl detwi yo. Yo vo plis ke sa. Yo bèl, yo se dyaman. Yo se fanm fò, yo se fanm kouraj. Yo merite lanmou, yo merite respè, yo vo lonè. Lavi kontinye ba yo lamen. Di l mèsi, vanse avè l pou pi douvan.